ZUS rozpoczął ogólnopolskie kontrole przedsiębiorców, którzy skorzystali z tzw. wakacji składkowych. Urząd sprawdza, czy zwolnienia ze składek społecznych były przyznawane zgodnie z prawem. W grze jest ponad 2,8 miliarda złotych z budżetu państwa, przeznaczonych do tej pory na wakacje składkowe. Co to oznacza dla firm?
Polecane wideopodcasty:
W tym artykule przeczytasz:
- jaką akcję kontrolną ZUS rozpoczął wobec przedsiębiorców,
- jaka jest łączna wartość zwolnień ze składek podlegających weryfikacji,
- co grozi przedsiębiorcom w przypadku wykrycia nieprawidłowości,
- kto może skorzystać z wakacji składkowych.
Wakacje składkowe pod lupą ZUS-u
Kontrole obejmą przede wszystkim wnioski złożone do końca czerwca 2025 r., czyli z pierwszego okresu działania programu. ZUS analizuje dane dotyczące limitów przychodów oraz statusu ubezpieczeniowego płatników, porównując je z informacjami z Krajowej Administracji Skarbowej.
Nowe wnioski składane od lipca są już weryfikowane automatycznie dzięki połączeniu baz ZUS i KAS. Teraz jednak instytucja sprawdza dokumenty sprzed tego okresu. Jeśli okaże się, że ulga została przyznana niezgodnie z przepisami, przedsiębiorcy będą musieli zwrócić nienależne zwolnienie z odsetkami. ZUS dopuszcza możliwość rozłożenia zaległości na raty.
„W efekcie kontroli będziemy wszczynać postępowania, w których przedsiębiorcy mogą brać czynny udział i składać dodatkowe wyjaśnienia. Postępowanie może się zakończyć odebraniem ulgi (wydaniem decyzji) i koniecznością opłacenia składek wraz z odsetkami za zwłokę za miesiąc, za który wcześniej przedsiębiorca był zwolniony. Przedsiębiorca ma prawo odwołać się do sądu od decyzji ZUS”
– czytamy w komunikacie opublikowanym przez ZUS 22 października 2025 roku.
Ponad 2,8 miliarda złotych zwolnień
Program wakacji składkowych wystartował w listopadzie 2024 r. Do połowy października 2025 r. wpłynęło ponad 2,25 mln wniosków, z czego zaakceptowano aż 95,5%. Łączna wartość umorzonych składek przekroczyła 2,866 mld zł, a największy ruch odnotowano w grudniu ubiegłego roku – wtedy z ulgi skorzystało ponad 1,25 mln przedsiębiorców.
Według ekspertów skala programu – choć znacząca dla drobnych firm – wymaga precyzyjnego nadzoru. ZUS podkreśla, że środki pochodzą z budżetu państwa i podlegają rygorom pomocy publicznej typu de minimis.
Jak działają wakacje składkowe?
Wakacje składkowe umożliwiają przedsiębiorcy zwolnienie z opłacania własnych składek społecznych (emerytalnych, rentowych, wypadkowych oraz dobrowolnie chorobowych i na Fundusz Pracy) za jeden miesiąc w roku. Ulga nie dotyczy składki zdrowotnej.
Wniosek należy złożyć miesiąc przed planowanym miesiącem zwolnienia – wyłącznie elektronicznie, przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE). Oświadczenia składane w ramach wniosku mają moc prawną – ich nieprawdziwość może skutkować cofnięciem ulgi i sankcjami finansowymi.
Dowiedz się więcej o wakacjach ZUS dla przedsiębiorców
ZUS rusza z kontrolą przedsiębiorców: chodzi o pewność i przejrzystość
Jak czytamy w oficjalnym komunikacie instytucji: „ZUS prowadzi weryfikację, aby mieć pewność, że zwolnienia z opłacania składek trafiły do tych, którzy spełniali ustawowe warunki”. Jednocześnie zapewnia, że celem kontroli nie jest karanie przedsiębiorców, a ochrona środków publicznych i zachowanie przejrzystości systemu wsparcia.
Eksperci rynku pracy przypominają, że dla większości przedsiębiorców kontrola zakończy się bez konsekwencji. Ale część osób prowadzących własny biznes może zostać wezwana do dopłaty. W praktyce wakacje składkowe miały przynieść chwilę wytchnienia. Teraz dla niektórych stają się powodem do niepokoju – zwłaszcza jeśli w dokumentach sprzed roku pojawił się choćby drobny błąd.
Może Cię zainteresować: Zmiany w stażu pracy. To rewolucja, na którą czekali nie tylko przedsiębiorcy
Zdjęcie główne: Spotlight Launchmetrics
