Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie nowe zasady naliczania stażu pracy. To przepisy, które mogą znacząco zmienić sytuację setek tysięcy pracowników w Polsce. Po raz pierwszy do stażu pracy będą wliczane nie tylko klasyczne umowy o pracę, ale także działalność gospodarcza, umowy zlecenia oraz praca za granicą. To ogromna zmiana, która przełoży się m.in. na dłuższy wymiar urlopu i szerszy dostęp do świadczeń pracowniczych.
Polecane wideopodcasty:
W tym artykule przeczytasz:
- jakie zmiany wchodzą w życie 1 stycznia 2026 r.,
- kogo obejmą nowe zasady liczenia stażu pracy,
- czy przepisy działają wstecz,
- jak przygotować dokumenty, by skorzystać z nowych możliwości,
- dlaczego ta zmiana jest tak ważna dla rynku pracy.
Nowe zasady naliczania stażu pracy – co się zmienia od 1 stycznia 2026?
Dotychczas obowiązujące przepisy faworyzowały wyłącznie osoby zatrudnione na umowach o pracę. Ci, którzy prowadzili firmę, pracowali na zleceniach lub zdobywali doświadczenie poza Polską, w wielu przypadkach tracili możliwość zaliczenia tego okresu do stażu pracy. Od stycznia 2026 r. ta nierówność zniknie.
Zgodnie z nowymi przepisami dotyczącymi stażu pracy będą do niego wliczane:
- okresy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce,
- okresy zatrudnienia na umowach zlecenia,
- okresy pracy za granicą, zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią — pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania.
To oznacza, że wcześniejsze doświadczenia zawodowe, które do tej pory były „niewidoczne” dla systemu, wreszcie zostaną uznane.
Kto zyska na zmianach?
Grupa beneficjentów jest bardzo szeroka. Nowelizacja obejmie:
- osoby, które przez lata prowadziły własną działalność i dziś wracają na etat,
- freelancerów i specjalistów rozliczających się na podstawie umów cywilnoprawnych,
- Polaków, którzy przez część kariery zawodowej pracowali za granicą.
Według szacunków Strefy Biznesu zmiany mogą dotyczyć 1,9 miliona osób. Dla wielu z nich oznacza to automatyczne przejście na dłuższy urlop wypoczynkowy (26 dni zamiast 20), dostęp do dodatków stażowych oraz innych świadczeń zależnych od długości zatrudnienia.
Prawo nie działa wstecz? Nie tym razem
Nowe przepisy nie obejmują jedynie okresów po 2026 roku. Od 1 stycznia do stażu pracy będzie można zaliczyć również wcześniejsze lata działalności gospodarczej, pracy na zleceniach czy za granicą – oczywiście pod warunkiem, że zostaną odpowiednio udokumentowane.
To ważna informacja dla tych, którzy przez lata działali poza klasycznym etatem. W praktyce może się okazać, że już od stycznia 2026 r. wiele osób uzyska prawo do dodatkowych dni urlopu czy dodatków stażowych bez konieczności „czekania” kolejnych lat.
Polecamy: Czy to koniec bezpłatnych staży? Ministerstwo chce zmian
Dokumenty będą kluczowe
Zmiana przepisów nie oznacza jednak, że wszystko stanie się automatycznie. Pracodawcy nie doliczą nowych okresów z własnej inicjatywy – trzeba będzie je wykazać.
Niezbędne mogą być m.in.:
- zaświadczenia z ZUS o opłacaniu składek,
- dokumenty z zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych,
- umowy zlecenia i rachunki potwierdzające okres wykonywania pracy,
- decyzje dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej.
„Jeżeli z jakiegoś powodu ZUS nie będzie w stanie wydać takiego zaświadczenia (np. bo przepracowany okres był dawno temu), pracownik będzie miał możliwość udowodnienia stażu własnymi dokumentami”
– przypominają przedstawiciele Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Warto zacząć kompletować te dokumenty już teraz, szczególnie jeśli dotyczą starszych okresów, których odtworzenie może być trudniejsze po kilku latach.
Dlaczego ta zmiana jest tak ważna?
Rynek pracy w Polsce od lat się zmienia. Coraz więcej osób łączy różne formy zatrudnienia – prowadzi działalność, realizuje projekty na zlecenia, pracuje za granicą. Dotychczas system prawny nie nadążał za tą rzeczywistością. Nowe zasady naliczania stażu pracy to krok w stronę bardziej sprawiedliwego i elastycznego prawa pracy, które docenia różnorodne formy aktywności zawodowej.
Co oznaczają w praktyce nowe zasady naliczania stażu pracy?
Od 1 stycznia 2026 r. staż pracy będzie liczony według nowych zasad. Do stażu zostaną włączone okresy działalności gospodarczej, umów zlecenia i pracy za granicą – także z przeszłości. To realna zmiana, która może poprawić sytuację zawodową setek tysięcy osób, zapewniając im dłuższe urlopy, wyższe świadczenia i większe bezpieczeństwo socjalne.
Nie warto czekać do ostatniej chwili – już dziś dobrze jest przygotować dokumentację, by od nowego roku w pełni skorzystać z nowych możliwości.
To nie koniec zmian. Wkrótce ruszy pierwszy w Polsce pilotaż skróconego czasu pracy
Zdjęcie główne: Spotlight Launchmetrics
