Do niedawna sklepy z odzieżą używaną były wykluczone z przestrzeni centrów handlowych. Chociaż stali bywalcy lumpeksów i vintage shopów z pewnością nie byliby tym faktem unieszczęśliwieni, wiele osób wciąż odrzuca myśl o zakupie ubrań z drugiej ręki. Butik Cyrkularny i nowy model zrównoważonego biznesu to realizująca się szansa na odwrócenie tego schematu.
Na wstępie warto wyjaśnić sam termin cyrkularności. Branża modowa dąży do zamknięcia obiegu ubrań, tak, by tekstylia nie trafiały na wysypiska, a na rynek wtórny (przez odsprzedaż, renowacje lub recykling). Dotychczas system modowy działał głównie liniowo. Niezależnie od ekologicznych tkanin i statementów poszczególnych, ubrania po zużyciustawały się odpadami. Chociaż zwyczajne second handy funkcjonują od lat, w pewnym sensie również przyczyniały się do powiększania rynku zbytu.
„Refleksja nad własnym wkładem w niszczenie środowiska najczęściej prowadzi do zwrócenia się ku przedmiotom z drugiej ręki. Jest to oczywiście dobra praktyka, jednak nie niesie za sobą realnych zmian. Napędzanie rynku wtórnego nie zmniejsza produkcji. Kupujemy więcej rzeczy, które są vintage, jednak w dłuższej perspektywie ponownie oddajemy je do drugiego obiegu lub przekierowujemy na wysypisko. Być może rzeczy trafią do biedniejszych państw – wówczas rynek ubogich staje się uzależniony od “odpadów” i w dalszym ciągu napędza konsumpcję w bogatszych rejonach”
– cytat z naszego artykułu o raporcie think-tanku Hot or Cool.
Wybór odzieży z drugiej ręki jest jak najbardziej wskazany, jednak cały system segregacji i optymalizacji rynku musi ulec restrukturyzacji. Ten proces w Polsce już się zaczął, chociażby za sprawą Vinted, Bazaru Miejskiego czy inicjatywy Ubrania Do Oddania. To właśnie UDO jako pierwsze stworzyło Butik Cyrkularny.
Czym jest butik cyrkularny?
Butik cyrkularny to model sklepu działający na zasadzie komisu, często wykorzystujący również re-commerce oraz usługi renowacji. Na wybranych zasadach klienci mogą przekazać swoje ubrania do skupu. Produkty, po renowacji i odpowiednim przygotowaniu, zostają wystawione do dalszej sprzedaży w punktach stacjonarnych lub internetowych. Te praktyki są obecnie wdrażane w wielu biznesach, a od dłuższego czasu możemy obserować je chociażby w Patagonii (marka stworzyła punkt renowacji ubrań i system odsprzedaży produktów z drugiej ręki). W Polsce butik cyrkularny kojarzy nam się głównie z inicjatywą Ubrania Do Oddania. Sieć stacjonarna nosi nazwę samego modelu biznesowego – to Butik Cyrkularny. Butiki znajdują się już w Warszawie, Poznaniu, Łodzi, Katowicach i Krakowie.
Butik Cyrkularny – sieć Ubrania Do Oddania
Ubrania do Oddania to marka założona w 2018 roku przez Zofię Zochniak i Tomasza Bociana. Początkowo działała w postaci platformy fundraisingowej, łączącej zbiórki odzieży używanej ze wsparciem finansowym na rzecz organizacji charytatywnych. O firmie zaczęło być głośno w marcu 2022 roku, przy wybuchu wojny w Ukrainie. Wówczas Ubrania Do Oddania silnie zaangażowało się w pomoc uchodźcom na zasadzie zbiórki. Od tamtego czasu sieć znacząco się rozrosła, a Butiki Cyrkularne na dobre weszły do przestrzeni największych centrów handlowych w Polsce.
Droga ubrania od osoby prywatnej do Butików Cyrkularnych zaczyna się od przygotowania produktów w domu. Pakujemy ubrania w dobrym stanie do kartonu, a następnie przekazujemy je kurierowi DPD, wynajętemu przez UDO. Następni przesyłka trafia do magazynu na ważenie – każdy kilogram odzieży to złotówka dochodu dla wybranej przez darczyńcę organizacji charytatywnej. Później tekstylia są sortowane, a część z nich trafia do punktów sprzedaży i second handów stworzonych przez Ubrania Do Oddania. Tam pozostali klienci mogą wybrać coś dla siebie – w efekcie odzież otrzymuje drugie życie i nie trafia na wysypisko, a część zysków wspiera fundacje. W przestrzeni Butików Cyrkularnych możemy zasięgnąć rad dotyczących pielęgnacji tekstyliów oraz ogólnych informacji na temat zrównoważonej mody.
— Miesięcznie trafia do nas ponad 100 ton rzeczy. Dzięki opracowanemu przez nasz zespół modelowi sortowania odzieży, 94 proc. tekstyliów z naszych zbiórek trafia do drugiego obiegu. Stale też szukamy nowatorskich rozwiązań, aby skutecznie zagospodarować przedmioty, które nie nadają się do ponownego wprowadzenia do obiegu. Chociaż ten odsetek jest znikomy, to kluczowe jest dla nas gospodarowanie nim w zgodzie z założeniami gospodarki o obiegu zamkniętym
— powiedział Tomasz Bocian w wywidzie z Kasią Michalik dla Fashion Biznes.
Cyrkularność – tendencja, która będzie narastać
Strategia Komisji Europejskiej dla Sektora Tekstylnego, opublikowana na początku 2022 roku, niesie za sobą szereg zmian. Według planu, do 2030 roku fast fashion zdominuje sektor cyrkularny. Marki będą dostosowywać się do sytuacji, dlatego model biznesu zamykającego obieg ubrań będzie się tylko rozpowszechniał. Więcej na ten temat przeczytacie w wywiadzie z Agnieszką Oleksyn-Wajdą, dyrektorką Instytutu Zrównoważonego Rozwoju i Środowiska oraz członkinią grupy roboczej Sustainable Fashion Consumption.
Przeczytaj też: Właściciel Ubrania do Oddania o przyszłości mody cyrkularnej w Polsce. “Już niebawem będziemy świadkami rewolucji na rynku odzieżowym”
Zdjęcie główne: Unsplash
