Jawność wynagrodzeń – zmiany w 2025 roku

Unia Europejska wprowadziła dyrektywę mającą za zadanie zwiększenie równości płac, umożliwienie świadomego dostosowywania pensji do wykonywanych obowiązków oraz zniwelowanie niesprawiedliwego traktowania na rynku pracy. Zgodnie z przepisami przyjętymi przez Wspólnotę jawność wynagrodzeń musi zostać wprowadzona w każdym unijnym kraju w okresie najbliższych kilkunastu miesięcy. Szczegółowo przeanalizowaliśmy nadchodzące zmiany oraz sprawdziliśmy, kiedy zaczną one obowiązywać w Polsce.

Jawność wynagrodzeń – o czym stanowi unijna dyrektywa?

Dane zebrane i opublikowane przez Unię Europejską podkreślają problem nierówności wynagrodzeń. W 2018 roku luka płacowa pomiędzy płciami wynosiła na terenie Wspólnoty 13 proc. Chcąc przeciwdziałać nieetycznym praktykom oraz różnemu traktowaniu Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej zdecydowały o wprowadzeniu dyrektywy 2023/970 w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania.

Po wprowadzeniu dyrektywy przedsiębiorstwa zarejestrowane na terenie Unii Europejskiej będą zobowiązane do udzielania informacji o wynagrodzeniach oraz do przeciwdziałania lukom płacowym ze względu na płeć, jeżeli przekraczają one 5 proc. wszystkich wypłacanych pensji. Ponadto firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników raz do roku będą przedstawiały krajowym organom szczegółowe sprawozdania płacowe. Podmioty posiadające kadry liczące od 100 do 250 pracowników z tego obowiązku będą rozliczane co trzy lata. Firmy o liczbie etatów mniejszej niż 100 nie będą posiadały obowiązku przygotowywania i wysyłania sprawozdań.

Jak jawność wynagrodzeń może wpłynąć na rynek pracy?

Nie można jednoznacznie określić, w jaki sposób unijny przepis wpłynie na rynek pracy. Jawność wynagrodzeń nie oznacza prawa wglądu do umów współpracowników. Zmiana będzie jednak widoczna w trakcie procesu rekrutacji. Firmy oferujące wolne stanowiska zobowiązuje ona do informowania o początkowym poziomie lub przedziale proponowanych wynagrodzeń. Rekruterzy nie będą mogli również wypytywać kandydatów o wysokość płacy w poprzednich miejscach zatrudnienia.

– Po wprowadzeniu przepisów kandydaci z większą uwagą powinni przyglądać się wymaganiom firm. Oczywistym jest, że widząc widełki płacowe zawsze będą oni negocjowali w kierunku najwyższej kwoty. Muszą jednak pamiętać, że proces rekrutacyjny weryfikuje umiejętności oraz doświadczenie, co w konsekwencji przekłada się na końcową ofertę. Z perspektywy pracownika będzie to namacalna zmiana – mówi Martyna Swolkień, Talent Acquisition Advisor w spółce Warner Bros. Discovery.

Czy w 2025 roku warto przynależeć do związku zawodowego?

Jak zmiany mogą wpłynąć na funkcjonowanie przedsiębiorstw?

Zgodnie z przewidywaniami europejskich polityków po wprowadzeniu dyrektywy przedsiębiorstwa zaczną przykładać większą uwagę do równości wynagrodzeń. Tym bardziej, że przepis zawiera regulacje jasno określające sytuacje, w których ofiary dyskryminacji płacowej będą mogły ubiegać się od odszkodowania. W tym przypadku szczególną uwagę zwraca fragment mówiący o odwróconym ciężarze dowodowym. Oznacza to, że w przypadku zarzutów to zatrudniający będzie musiał udowodnić swoją niewinność. Dużo łatwiej będzie również uzyskać informacje o średnich wysokościach płac.

– Unijna dyrektywa nakłada na pracodawców obowiązek udzielania pracownikom informacji na temat ich indywidualnych poziomów wynagrodzenia, a także średnich widełek, w podziale na płeć i w odniesieniu do konkretnie wykonywanych obowiązków. Ma to pozwolić na ocenę poziomu płac osób wykonywujących podobne obowiązki – podkreśla Swolkień.

Od kiedy jawność wynagrodzeń będzie wprowadzona w Polsce?

Dotychczas nie pojawiły się informacje dotyczące szczegółowego terminu wprowadzenia omawianej dyrektywy w Polsce. Wiemy natomiast, że wszystkie państwa członkowskie muszą wprowadzić odpowiednie regulacje w okresie najpóźniej dwóch lat od publikacji przepisu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Oznacza to, że jawność płac pojawi się w Polsce przed 7 czerwca 2026 roku.

Chcesz skutecznie promować markę w 2025 roku? Sprawdź aktualne trendy!

Zdjęcie główne: Spotlight