2025 roku przyniesie zmiany, które będą odczuwalne nie tylko dla przedsiębiorców, ale przede wszystkim dla konsumentów. System kaucyjny w Polsce – jakie są jego główne założenia oraz od kiedy zacznie obowiązywać? Co kryją przepisy przyjęte przez polityków pod koniec grudnia? Przeanalizowaliśmy ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a także przyjrzeliśmy się komentującym ją słowom wiceministry Anity Sowińskiej.
Czym jest system kaucyjny?
Kolejne kraje, w tym Polska, przymierzają się do wprowadzenia systemu kaucyjnego. Jego głównym założeniem jest popularyzacja recyklingu oraz możliwość ponownego wykorzystywania plastikowych opakowań. Sprawne działanie systemu uwarunkowane jest współpracą pomiędzy kilkoma podmiotami. Brandami produkującymi napoje w specjalnie oznaczonych butelkach, reprezentującymi ich pośrednikami, sprzedawcami oraz operatorami.
Polska nie będzie pionierem systemy kaucyjnego. Od lat znany jest on na całym świecie. W Europie funkcjonuje już w szesnastu krajach. Między innymi w Chorwacji, Finlandii, Holandii, Litwie, Łotwie, Niemczech, Słowacji czy Szwecji, w której zadebiutował już w 1984 roku. Regulacje obowiązują również w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Recykling stał się popularny także w kilku azjatyckich krajach, na przykład w Malezji.
Od kiedy system kaucyjny będzie obowiązywał w Polsce?
Pierwotnie polski rząd planował wprowadzenie systemy kaucyjnego od 1 stycznia 2025 roku. Termin ten został jednak odłożony w czasie. Decyzja o przesunięciu startu programu podyktowana jest sygnałami od poszczególnych samorządów oraz przedsiębiorców. Potrzebują oni więcej czasu na odpowiednie przygotowanie regulacji oraz infrastruktury. 29 października 2024 toku premier Donald Tusk poinformował o przesunięciu startu systemu kaucyjnego w Polsce na 1 października 2025 roku.
Koncerny kosmetyczne weszły w koalicję kaucyjną. Dowiedz się więcej.
System kaucyjny w Polsce – jak będzie działał?
Choć system kaucyjny zacznie obowiązywać nad Wisłą dopiero w październiku 2025 roku, rząd już teraz informuje o szczegółach jego przyszłego funkcjonowania. Co się zmieni? Przy zakupie napojów objętych systemem od klienta będzie pobierana kaucja w wysokości 0,5 zł od produktu, która zostanie doliczona do rachunku dopiero przy kasie. Konsumenci nie muszą obawiać się jednak przykrych niespodzianek, bowiem wszystkie napoje wpisujące się w program będą odpowiednio oznaczone.
Kaucję będzie można odebrać zwracając opakowanie nawet bez okazywania paragonu. Ważne jest natomiast, by butelka wciąż posiadała specjalne oznaczenie informujące o jej udziale w programie. Zwrotów będzie można dokonywać w każdym sklepie o powierzchni przekraczającej 200 m2 oraz w mniejszych salonach, które dobrowolnie przystąpiły do systemu.
– System kaucyjny jest jednym z kroków, który pozwoli nam osiągnąć cele klimatyczne. Wszyscy chcemy czystych lasów i plaż. Chcemy, żeby w naszych rzekach, jeziorach i morzu nie pływały tony plastiku – powiedziała wiceministra klimatu i środowiska, Anita Sowińska.
Kto jest operatorem systemu kaucyjnego?
Choć system kaucyjny zacznie obowiązywać w Polsce dopiero pod koniec 2025 roku, to już teraz może on pochwalić się trzema oficjalnymi operatorami. Dotychczas specjalne zezwolenia trafiły do Krajowego Systemy Kaucyjnego Zwrotka S.A., OK Operatora Kaucyjnego S.A. oraz OK Operatora Kaucyjnego S.A.
Ważne informacje dla użytkowników Vinted. Sprawdź najnowsze zmiany w popularnej platformie
Czy w Polsce będą automaty na butelki?
Uruchomienie systemu kaucyjnego w Polsce będzie wiązało się z powstaniem automatów na butelki. Pojawią się one przy marketach o powierzchni przekraczającej 300 m2 . Za każdy zwrócony produkt maszyna będzie wydawała 0,5 zł. Filip Piotrowski, reprezentujący stowarzyszenie Zero Waste, uważa, że automaty znacząco podniosą skuteczność programu. W Norwegii odpowiadają one za 97 proc. butelek oddanych do recyklingu.
Zdjęcie główne: Spotlight
