Wczoraj odbyło się pierwsze otwarte spotkanie Okrągłego Stołu dla Zrównoważonej Mody. W ramach wydarzenia zaprezentowano nowy raport pt. „Zrównoważony Rynek Modowy – Przewodnik po Strategii UE w sprawie wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym”, skonstruowany przez ekspertów branży tekstylnej.
Informacje o kryzysie klimatycznym docierają do nas nieustannie. Żyjemy w czasie globalnego ocieplenia, które stale się pogłębia, a jego najgorsze konsekwencje są dopiero przed nami. To nie mit, jak twierdzi wielu polityków, a długotrwały proces spowodowany przez kapitalizm i niezaspokajalną chęć posiadania więcej.
Według raportu Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) z 2021 roku, od początku ery przemysłowej średnia temperatura na Ziemi wzrosła o około 1,1°C. W ostatniej dekadzie (2011-2020) wynosiła ona około 1,1°C do 1,2°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej. Jeśli emisje gazów cieplarnianych nie zostaną zredukowane, temperatura na Ziemi może wzrosnąć nawet o 3°C do końca tego wieku. Ta perspektywa jest równoznaczna z katastrofą ekologiczną i cywilizacyjną. Działanie kolektywne jedyną słuszną strategią społeczeństwa konsumentów, właścicieli biznesów i władz. Jaki wpływ na bieżącą sytuację ma branża modowa? Wystarczy spojrzeć na pierwszą stronę omawianego raportu:
Te zatrważające dane rozpoczęły panelową dyskusję, w której udział wzięły Katarzyna Bałucka-Dębska (członkini Komisji Europejskiej), Monika Kamińska (projektantka w marce własnej), Martyna Zastawna (CEO woshwosh), Agata Krząstek (Sustainability Specialist w 4F/OTCF) oraz Kamil Mirowski (Senior Public Affairs Lead Polska & CEE Zalando). Rozmowę poprowadziła Zuzanna Krzątała, Sustainability Project Manager w Vogue Polska. Dyskusja połączyła głosy osób na zupełnie innych stanowiskach i o innych perspektywach. Jednak wszystkim przyświeca ten sam cel – kreowanie zrównoważonego rozwoju modowego.
Jak Komisja Europejska wpłynie na rynek modowy?
Komisja Europejska stale pracuje nad regulacją rynku modowego. W raporcie znajdziemy skrót najważniejszych postanowień, które (mamy nadzieję) w najbliższym czasie staną się fundamentem rynku odzieżowego. Poniżej zamieszczamy fragment z dokumentu przedstawiający cele strategiczne dla sektora tekstylne, produkcji oraz konsumentów:
W odniesieniu do szeroko rozumianego Sektora Tekstylno-Odzieżowego:
— stworzenie spójnych ram i wizji transformacji w sektorze tekstylno-odzieżowym
— zwiększenie odporności i konkurencyjności sektora
— postanowienie, by „szybka moda wyszła z mody
W odniesieniu do produkcji, produktów oraz łańcuchów dostaw w sektorze tekstylno-odzieżowym:
— zmniejszenie śladu środowiskowego wyrobów tekstylno-odzieżowych w całym cyklu ich życia
— zapewnienie, by wyroby tekstylno-odzieżowe wprowadzone na rynek UE były trwałe i nadające się do recyklingu, w znacznym stopniu wykonane z włókien wtórnych, wolne od substancji niebezpiecznych, produkowane z poszanowaniem dla środowiska i praw socjalnych
— zmniejszenie zależności od surowców pierwotnych
— wyeliminowanie spalania i składowania wyrobów tekstylno-odzieżowych do minimum
W odniesieniu do pracowników i konsumentów w sektorze tekstylno-odzieżowym*:
— poprawa warunków pracy zgodnie z międzynarodowymi normami pracy
— zapewnienie, by konsumenci korzystali z wysokiej jakości wyrobów tekstylno-odzieżowych po przystępnej cenie
—zapewnienie rzetelnej informacji dotyczącej produktów tekstylno-odzieżowych
— wyeliminowanie greenwashingu
— zapewnienie dostępności usług w zakresie ponownego użycia i naprawy
*fragment raportu „Zrównoważony Rynek Modowy – Przewodnik po Strategii UE w sprawie wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym”
Wydłużanie żywotności ubrań
By ograniczyć nadmierną konsumpcję, należy zwrócić większą uwagę na dostępne sposoby konserwacji i pielęgnacji ubrań. Tym właśnie zajmuje się marka woshwosh, którą podczas wydarzenia reprezentowała Martyna Zastawna. Jak powiedziała, tendencja spadku jakości produktów modowych oddawanych do punktów firmy jest zauważalna również wśród konserwatorów. Tempo produkcji nie pozwala na tworzenie wysokojakościowych ubrań i butów, przez co ich trwałość ulega pogorszeniu przez samą konstrukcję, sposób zszywania lub klejenia oraz dobór materiałów.
Nie bez znaczenia pozostaje to, że jako konsumenci przyzwyczailiśmy się do częstego odświeżania garderoby. Kupując buty w okazyjnej cenie, z góry zakładamy, że niedługo możemy je wymienić. Mimowolnie wpływa to na nasz szacunek do przedmiotu, który, łatwo zastępowany, zbyt wcześnie trafia na śmietnik. Już teraz warto zapoznać się z ofertą lokalnych centrów naprawczych – krawców, szewców czy firm o modelu biznesowym jak woshwosh. Dzięki temu wydajność naszej szafy się zwiększy, a my, być może, będziemy uważniej przyglądać się temu, co już posiadamy.
— W 2015 r. w momencie, kiedy o cyrkularności nie mówiło się wcale, ja zaczęłam zachęcać innych, aby w ramach idei zero waste naprawiali swoje buty. I chociaż początki były niezwykle trudne, udało się zachęcić nie tylko klientów indywidualnych, ale i biznesowych do tego, aby nie utylizować butów po reklamacjach czy wadach produkcyjnych, a dawać im drugie życie. Weszliśmy także w segment obuwia roboczego, które wcześniej tonami trafiało na „śmietnik”, a teraz dzięki nam dostaje kolejne życie. Przyczyniamy się dzięki temu także do dekarbonizacji, zmniejszając ślad węglowy aż o 95% w stosunku do zakupu nowych par butów
— cytat Martyny Zastawnej z raportu.
Jakość jest ważniejsza niż ilość
Na ten temat wypowiedziała się również Monika Kamińska, która od 9 lat prowadzi własną markę odzieżową. Charakterystyczną cechą jej działalności jest dbałość o odpowiedni dobór materiałów, tworzenie uniwersalnych projektów i edukowanie klientek w kwestii zrównoważonej mody. Jak stwierdziła, biznes w duchu ekologicznym jest równoznaczny z mniejszą ilością koszyków zakupowych, bez względu na stałe zainteresowanie marką. Tworząc ubrania “ponadczasowe” należy liczyć się z tym, że świadomy klient nie będzie wracał po dany produkt za miesiąc, lecz znacznie później. Jest to dla przedsiębiorców sytuacja nieunikniona, jeśli jako sprzedawcy chcą być etyczni. Przeciwieństwo takiego działania destrukcyjne fast fashion, które kieruje się zupełnie innymi wartościami. Tam pozorne korzyści otrzymuje jednostka, tym samym skazując innych na upadek.
Reakcją Komisji Europejskiej, którą podczas wydarzenia reprezentowała Katarzyna Bałucka-Dębska, jest rozporządzenie ws. ekoprojektów. „Rozporządzenie ws. ekoprojektu określać będzie w ogólny sposób wymogi dotyczące danego produktu, ale ich konkretyzacja nastąpi w tzw. aktach delegowanych” – czytamy w raporcie. Wymogi mają dotyczyć tworzenie produktu od podstaw, tak, by jego budowa umożliwiała skuteczną naprawę lub przetwarzanie materiałów na inne rzeczy. Innymi słowy, odpowiednia jakość ubrania stanie się niezbędnym kryterium do jego sprzedaży. Strategia przewiduje wycofanie chemikaliów z przemysłu, bo w dużej mierze to właśnie one uniemożliwiają recykling wielu produktów zasilających wysypiska. Możemy więc liczyć na to, że działanie w duchu ekologii nie będzie wyborem, a czystym obowiązkiem.
Odpady to nie tylko używane ubrania
Nadprodukcja wiąże się z tonami niesprzedanych ubrań, które są spalane, trafiają do afrykańskich stref skupu (tym samym nadwyrężając sytuację ekonomiczną lokalnych rzemieślników) lub zasilają wysypiska śmieci. Każde rozwiązanie niesie za sobą negatywne skutki, dlatego koniecznym krokiem jest wdrożenie odpowiednich przepisów regulujących ten schemat. Re-commerce zyskuje na popularności, ale na skalę światową liczba marek posługujących się tą metodą to wciąż za mało. Komisja Europejska pracuje nad zakazem niszczenia niesprzedanych produktów oraz nad nałożeniem obowiązku transparentności na duże przedsiębiorstwa, połączony z obowiązkiem ujawniania ilości wyrzucanych i niszczonych tekstyliów. Tym samym torem podążają innowacyjne firmy, które oferują usługi odsprzedaży, recyklingu i upcyclingu nadprodukowanych materiałów.
Tu warto przytoczyć wypowiedź Agnieszki Dziedzic, Dyrektorki Marketingu VIVE Textile Recycling, która brała udział w dyskusji podczas spotkania Okrągłego Stołu dla Zrównoważonej Mody. VIVE Textile Recycling, oprócz prowadzenia second handów, przetwarza materiały na akcesoria dla innych obszarów przemysłu (np. motoryzacyjnego). Co więcej, marka jest w trakcie patentowania technologii przetwarzania materiałów w TEXEL. To wielofunkcyjne tworzywo, z którego można stworzyć elementy małej architektury i wiele więcej. Podczas wydarzenia dyrektorka marketingu zaprezentowała firmowe wieszaki powstałe ze skrawków zużytych materiałów oraz upcyclingowe torby zaprojektowane przez Mariusza Przybylskiego we współpracy z VIVE. To pokazuje, że polskie firmy mają już zaplecze do wdrażania innowacyjnych technologii, które w najbliższym czasie mogą znacząco wpłynąć na europejski rozwój branży modowej.
Przeczytaj pełny raport “Zrównoważony rynek modowy”
“Zrównoważony rynek modowy. Przewodnik po strategii UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym” to panorama wszelkich problemów, którymi zajmuje się obecnie Komisja Europejska i ekologiczne organizacje. Dokument stworzyły Agnieszka Oleksyn-Wajda, Zofia Piwowarek, Milena Olszewska-Miszuris, Ewa Radkowska-Świętoń oraz Aleksandra Chrobota (o których więcej przeczytacie poniżej). Oprócz wątków poruszonych w powyższych akapitach znajdziemy w nim informacje dotyczące paszportów produktów, przeciwdziałania greenwashingowi, odpowiedzialności producentów oraz nowych modeli biznesowych. Między statystykami i propozycjami Komisji Europejskiej pojawiają się ważne komentarze branżowe właścicieli marek i ekspertów modowych. Serdecznie zachęcamy do przeczytania raportu – to solidna dawka wiedzy, którą powinniśmy posługiwać się w kwestii edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Przeczytaj też: W szafie powinniśmy mieć nie więcej niż 85 ubrań? Szczegółowe dane nowego raportu modowego
Zdjęcie główne: Unsplash
