Zwolniona w pierwszy dzień po powrocie z urlopu macierzyńskiego – czy zgodnie z prawem? Ta sprawa rozgrzała TikToka

Media społecznościowe obiegła informacja o zwolnieniu byłej pracownicy firmy x-kom. Kobieta twierdzi, że otrzymała wypowiedzenie pierwszego dnia po powrocie z urlopu opiekuńczego. Właściciel firmy zabrał głos w tej sprawie, wyjaśniając motywy podjętej decyzji. Sprawdzamy, czy zwolnienie po urlopie macierzyńskim jest dozwolone pod kątem prawnym. 

Była już pracownica firmy x-kom poinformowała publicznie o swoim zwolnieniu. Kobieta opublikowała nagranie na TikToka informujące o tym, że otrzymała wypowiedzenie z pracy tuż po powrocie z urlopu macierzyńskiego. Tiktokerka działająca w sieci pod nazwą “Matka Polka Częstochowska” wyjaśnia w nagraniu, że zupełnie nie spodziewała się takiej decyzji ze strony pracodawcy.  “Mogłam złożyć wniosek o zmianę czasu pracy to bym miała ochronę, ale to by nie zadziałało, bo wszystko można odejść” – dodaje.

Zwolnienie po urlopie macierzyńskim. Pracownika x-com wywołuje burzę na TikToku

Kobieta wyjaśnia w nagraniu, że pracodawca, w którego stronę padają zarzuty to firma x-kom, przedsiębiorstwo zajmujące się sprzedażą sprzętu elektronicznego. Była już pracownica firmy stwierdza na koniec, że firma ma „opanowane do perfekcji wsparcie kobiet, wracających do pracy po macierzyńskim“.

Nagranie zyskało duże zainteresowanie w sieci. W ciągu doby od publikacji zyskało ponad 3 miliony wyświetleń, 223 tysiące polubień oraz 9,3 tysiąca komentarzy (dane z wtorku). Większość komentarzy o największej liczbie polubień zawierała krytykę decyzji podjętej przez firmę x-kom.

Przeczytaj również: Czy pracodawca może zwolnić za brak stanika? Nagranie tiktokerki wywołało burzę w sieci

Właściciel x-kom komentuje zwolnienie po urlopie macierzyńskim

Do sytuacji odniósł się właściciel x-kom, Michał Świerczewski. W oświadczeniu zamieszczonym na platformie X zaznaczył, że choć nie może podać szczegółów dotyczących rozwiązania umowy z pracownicą, to jest zaskoczony intensywnością reakcji, jakie wywołało nagranie tiktokerki.

Zakończenie współpracy to zawsze jest sytuacja trudna, niezależnie od okoliczności. W tym kontekście więc rozumiem emocje Agnieszki (autorki filmu z TikToka) związane z całą sprawą. Aczkolwiek nie ukrywam, że zaskoczyła mnie ich skala – biorąc pod uwagę to, jak spokojnie przebiegła rozmowa (wg zapewnień osób uczestniczących w spotkaniu), do której Agnieszka się odnosi – pisze na platformie X Michał Świerczewski. Dziewczyny z działu HR zapewniły mnie, że wsparcie – od referencyjnego aż po psychologiczne – zostało zaproponowane i że na tamtym etapie miały poczucie odpowiedniego przeprowadzenia spotkania.

Podkreślając, iż w świetle prawa nie może wyjawić powodów zwolnienia, Michał Świerczewski zaznaczył jednocześnie: To jednak o czym napisać mogę to fakt, że likwidacja dawnego stanowiska Agnieszki (i kilku innych podobnych stanowisk) nastąpiła już na początku 2023 roku w ramach większej reorganizacji działu wsparcia. W maju 2024 Agnieszka zasygnalizowała nam o tym, że planuje powrót. Wiem, że nasz dział HR sprawdzał różne możliwości, ale nie byliśmy niestety w stanie zaproponować Agnieszce nowego, adekwatnego do jej doświadczenia stanowiska. W takiej sytuacji rozwiązanie umowy o pracę odbywa się najczęściej pierwszego dnia po powrocie.

Pracodawca odniósł się również do zarzutów w kwestii dyskryminacji kobiet w firmie x-kom. Takie historie zdążają się u nas niezwykle rzadko, albo wcale. Przez 2 ostatnie lata na 101 kobiet wracających po dłuższych nieobecnościach związanych z urlopami macierzyńskimi lub wychowawczymi 96 otrzymało od nas propozycję powrotu na swoje dotychczasowe stanowisko pracy. Pewnie, że lepiej by było jakby to było 100%. Ale nie zawsze się da. To właśnie jeden z takich przypadków. Wtedy jednak oferujemy różne formy wsparcia, tak jak to też miało miejsce w przypadku Agnieszki – napisał. 

Przeczytaj również: Upały w pracy. Jakie zmiany w przepisach?

Zwolnienie po powrocie z urlopu wychowawczego. Czy jest dozwolone?

Temat zwolnienia po urlopie macierzyńskim wywołał niemałe poruszenie wśród internautów. Jak taka kwestia wygląda w świetle prawa? Czy pracodawca może zwolnić pracownika w pierwszy dzień po urlopie wychowawczym? 

Zgodnie z artykułem 1864 Kodeksu pracy: „pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem”.

Powrót z urlopu a likwidacja stanowiska pracy

Pracownikowi powracającemu z urlopu wychowawczego nie można wręczyć wypowiedzenia bezpośrednio po zakończeniu urlopu. Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek zapewnić mu powrót do pracy na stanowisku o takiej samej lub porównywalnej wartości, jakie pracownik zajmował przed urlopem. 

W przypadku, gdy w trakcie urlopu wychowawczego nastąpiły zmiany organizacyjne uniemożliwiające przywrócenie pracownika na dotychczasowe stanowisko, a pracodawca nie jest w stanie zaoferować mu innego odpowiedniego stanowiska, może on rozwiązać umowę o pracę z dniem powrotu pracownika. W takiej sytuacji, ze względu na brak możliwości wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia, pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy, jednocześnie gwarantując mu wynagrodzenie.

Czy można zwolnić kobietę po macierzyńskim?

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (wyrok z 3 listopada 1994 r., sygn. akt I PRN 77/94), jeżeli po powrocie z urlopu wychowawczego pracodawca nie jest w stanie zaoferować pracownikowi pracy na stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom lub zajmowanemu wcześniej, może on rozwiązać z nim umowę o pracę. Zwolnienie po urlopie macierzyńskim jest zatem możliwe, jednak z perspektywy pracodawcy nie jest proste. Pracownik bowiem ma możliwość złożenia wniosku o obiżenie wymiaru czasu pracy po urlopie wychowawczym lub wniosku o urlop wychowawczy, co wyjaśniamy poniżej.

Czy po urlopie wychowawczym obowiązuje okres ochronny?

Kodeks pracy nie gwarantuje automatycznej ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą po jej powrocie, pod warunkiem że istnieją ku temu uzasadnione przyczyny. Pracownica może jednak wydłużyć okres ochrony przed wypowiedzeniem do 12 miesięcy, składając wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy.

Obniżenie wymiaru czasu pracy po urlopie wychowawczym

Pracownica, która urodziła dziecko i chce mieć pewność utrzymania zatrudnienia przez kolejny rok, może złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Ta możliwość przysługuje także pracownikom korzystającym z urlopu wychowawczego, zatrudnionym co najmniej 6 miesięcy i opiekującym się dzieckiem do 6. roku życia. Warto pamiętać, że minimalny wymiar czasu pracy w takim przypadku to połowa etatu. Wniosek należy złożyć na 3 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem pracy w obniżonym wymiarze, a pracodawca jest zobowiązany go przyjąć.

Wniosek o urlop wychowawczy

Oprócz możliwości obniżenia wymiaru czasu pracy, pracownik może skorzystać z urlopu wychowawczego, który wydłuża okres ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę maksymalnie o 36 miesięcy. Należy jednak pamiętać, że urlop wychowawczy jest nieopłacany. Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracodawca może rozwiązać umowę o pracę, pod warunkiem że istnieją ku temu uzasadnione przyczyny. Pracownik, który nie skorzystał wcześniej z możliwości obniżenia wymiaru czasu pracy, może złożyć stosowny wniosek także po powrocie z urlopu wychowawczego, pod warunkiem że dziecko nie ukończyło 6. roku życia.

Przeczytaj również: Vinted prosi o skan dowodu osobistego. Co zrobić?