Przełomowe zmiany wprowadzone nowelizacją Kodeksu pracy mają znaczący wpływ na pracowników w 2025 roku. Chodzi o 7 dodatkowych dni urlopu. Ich celem jest poprawa równowagi między życiem zawodowym a prywatnym (work-life balance) oraz ułatwienie pracownikom radzenia sobie w nagłych sytuacjach życiowych. Sprawdź, kto i kiedy może z nich skorzystać, oraz jak prawidłowo złożyć wniosek.
Zmiany w Kodeksie pracy mają pomóc pracownikom w trudnych sytuacjach rodzinnych oraz ułatwić im zapewnienie opieki najbliższym. Dzięki temu, każdy z nas może poczuć większe bezpieczeństwo i równowagę między pracą a życiem prywatnym – co było głównym założeniem unijnej dyrektywy work-life balance. Choć niektórzy uznają te regulacje za wyzwanie dla pracodawców, eksperci zaznaczają, że długofalowo przyczynią się do lepszego samopoczucia pracowników, a tym samym – do ich wyższej efektywności w miejscu pracy.
Nowelizacja Kodeksu pracy, która weszła w życie w 2023 roku, gwarantuje w 2025 roku nową pulę dni wolnych do wykorzystania. Urlop z powodu działania siły wyższej oraz urlop opiekuńczy łącznie zapewniają pracownikom siedem dodatkowych dni wolnych w 2025 roku.
Kodeks pracy 2025. Urlop od siły wyższej – 2 dni albo 16 godzin
Czym jest urlop od siły wyższej?
Urlop od siły wyższej to zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni lub 16 godzin rocznie, wprowadzone do Kodeksu pracy w wyniku wdrożenia unijnej dyrektywy work-life balance. Można z niego skorzystać w przypadku pilnych, nagłych spraw rodzinnych, takich jak wypadek czy choroba członka rodziny, wymagające niezwłocznej obecności pracownika w innym miejscu. W praktyce „siła wyższa” może oznaczać także poważne awarie w domu (np. zalanie, pożar) czy wypadek komunikacyjny.
Najważniejsze zasady:
Wymiar: 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym (niewykorzystane dni nie przechodzą na kolejny rok).
Wynagrodzenie: Za czas wolny przysługuje połowa normalnego wynagrodzenia.
Wniosek: Pracodawca nie może odmówić udzielenia zwolnienia, jeśli pracownik złoży wniosek najpóźniej w dniu korzystania z wolnego.
Elastyczność: Zależy od decyzji pracownika, czy wolne będzie rozliczane w dniach czy w godzinach; w przypadku niepełnego etatu przelicza się je proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Brak oficjalnego wzoru: Nie ma ustalonego wzoru wniosku, ważne jedynie, by wskazać przyczynę i termin.
Kodeks pracy 2025. 5 dni urlopu opiekuńczego dla każdego pracownika
Komu przysługuje urlop opiekuńczy?
Drugim ważnym uprawnieniem jest 5 dni urlopu opiekuńczego rocznie, który może wziąć każdy pracownik. Nie jest on ograniczony wyłącznie do rodziców – przysługuje także przy opiece nad małżonkiem, rodzicami czy partnerem, a nawet osobą zamieszkującą wspólnie z pracownikiem, jeśli istnieją ku temu poważne względy medyczne.
Najważniejsze zasady:
Wymiar: 5 dni rocznie (niewykorzystane nie przechodzą na następny rok).
Wynagrodzenie: Za czas urlopu opiekuńczego nie przysługuje wynagrodzenie.
Elastyczność: Można go wykorzystać jednorazowo lub w częściach.
Wniosek: Wystarczy złożyć go pisemnie lub elektronicznie co najmniej na 1 dzień przed planowanym wolnym; pracodawca nie może żądać dokumentacji medycznej osoby wymagającej opieki.
Wliczenie do stażu: Okres przebywania na urlopie opiekuńczym wlicza się do okresu zatrudnienia.
Brak wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego: Wolne opiekuńcze nie pomniejsza puli urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie.
Przeczytaj również: Oto nowe składki zdrowotne 2025 dla ryczałtowców
