Obecna sytuacja powodziowa w południowo-zachodniej Polsce generuje nowe wyzwania zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, w tym w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy. Czy nieobecność w pracy spowodowana przez powódź jest usprawiedliwiona?
W związku z rozległą powodzią dotykającą południowe regiony Polski, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z zapowiedzią Premiera, podjął decyzję o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej na części terenu województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Odpowiednie rozporządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z dniem 16 września 2024 r.
W obliczu aktualnych wydarzeń, pojawia się wiele pytań w tym: Jakie są obowiązki pracownika w sytuacji, gdy w wyniku trudnych warunków pogodowych (np. powodzi) utrudniony jest dojazd do miejsca pracy i komunikacja? Czy nieobecność wynikająca z powodzi będzie usprawiedliwiona?
Powódź a nieobecność w pracy. Co mówi prawo?
Uprawnienia i obowiązki pracowników w związku z trwająca powodzą reguluje ustawa z dnia 6 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654 – dalej ustawa przeciwpowodziowa). Zgodnie z artykułem 8 ustawy, jeżeli pracownik nie może stawić się w pracy z powodu powodzi, jego nieobecność jest usprawiedliwiona.
Faktyczna niemożność świadczenia pracy w związku z powodzią stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy – podkreśla Państwowa Inspekcja Pracy (PIP).
Przeczytaj również: Polski biznes rusza na pomoc powodzianom. „W obliczu takiej tragedii postanowiliśmy działać”
Wynagrodzenie za czas nieobecności spowodowany powodzią
W przypadku nieobecności w pracy spowodowanej powodzią, pracownikowi przysługuje prawo do do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę, jednak przez okres nie przekraczający 10 dni roboczych zgodnie z jego indywidualnym rozkładem czasu pracy. Przepis ten nie ma zastosowania do pracowników, którzy na podstawie innych przepisów mają prawo do innego rodzaju wynagrodzenia lub rekompensaty za czas nieobecności spowodowanej powodzią.
Obowiązek wypłaty wynagrodzenia spoczywa na pracodawcy. Jednakże, zgodnie z ustawą przeciwpowodziową, przedsiębiorca, który znalazł się w trudnej sytuacji finansowej z powodu powodzi, może wystąpić z wnioskiem o nieoprocentowaną pożyczkę z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych., aby pokryć należności wobec pracowników.
Jak poinformował PIP, w przypadku konieczności usunięcia skutków powodzi u danego pracodawcy, dopuszczalne jest powierzenie pracownikowi wykonywania pracy innego rodzaju niż wynikająca z nawiązanego stosunku pracy. Wówczas pracownik wykonujący inne zadania niż wynikające z umowy o pracę zachowuje prawo do otrzymania wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy.
Czy usuwanie skutków powodzi usprawiedliwia nieobecność w pracy?
“W związku z nadzwyczajną sytuacją na terenach objętych powodzią apeluję do pracodawców, by niezależnie od treści przepisów ustawy powodziowej i prawa pracy, w relacji z pracownikami byli elastyczni i z empatią podchodzili do ich potrzeb czy nieobecności w pracy w trudnych dniach“ – apeluje Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy.
Infolinia PIP dla osób dotkniętych powodzią
Z inicjatywy Głównego Inspektora Pracy, Marcina Staneckiego, uruchomiono specjalną infolinię z myślą o osobach dotkniętych skutkami powodzi. Pracownicy i pracodawcy z terenów zalanych mogą uzyskać niezbędne informacje pod numerem telefonu (22) 391 83 70. Linia będzie czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 9:00-15:00.
Pod numerem telefonu podanym powyżej, zainteresowani uzyskają kompleksową informację prawną dotyczącą ich sytuacji w związku z nadzwyczajną sytuacją powodziową, w szczególności w zakresie czasu pracy, usprawiedliwiania nieobecności, wynagrodzenia oraz innych zagadnień związanych z prawem pracy.
– Jesteśmy świadomi, że walka z żywiołem i usuwanie skutków powodzi są teraz priorytetem. Ale za chwilę mogą się pojawić wątpliwości dotyczące sytuacji prawnej pracowników oraz pracodawców z zalanych terenów. Mam nadzieję, że dzięki tej infolinii rozwiejemy wszelkie obawy i odpowiemy na wszystkie pytania związane z pracą czy funkcjonowaniem firmy, jakie mogą się pojawić w tych trudnych dniach – powiedział Marcin Stanecki, główny inspektor pracy.
Zdjęcie główne: Pexels
Przeczytaj również: Twoja paczka zaginęła lub została zniszczona? Podpowiadamy, co możesz zrobić
