Całe życie człowieka obraca się wokół wyznaczania celów. Planujemy przyszłość, wakacyjne destynacje, tworzymy postanowienia noworoczne czy ustalamy rozwój ścieżki kariery. Myśląc naprzód zawsze pojawiają się cele do osiągnięcia. Jedne kreujemy świadomie, inne pozostają nieodkryte poza naszą świadomością. I jedne i drugie zrodziły się w myślach po to, by mogły zostać zrealizowane, a wykonawcą tych zadań jesteś ty. Jak wyznaczać cele, aby dążenie do nich stało się skuteczne i przyjemne? Przedstawiamy jedną z najbardziej użytecznych koncepcji formułowania celów – metodę SMART.
Czym jest metoda SMART?
Smart to akronim składający się z pięciu cech, którymi powinien charakteryzować się prawidłowo wyznaczony cel. Każda z liter w skrócie SMART oznacza jedną z cech doskonałego celu.
S – czyli Sprecyzowany
M – czyli Mierzalny
A – czyli Atrakcyjny
R – czyli Realistyczny
T – czyli Terminowy
Metoda SMART urealistycznia cele i pomaga zamienić je w konkretne działania. Podpowiada, jak określać cele, by ich osiągnięcie było proste. Zakłada, że odpowiednio wyrażony cel jest kluczem do sukcesu.
S jak Sprecyzowany
Na początek należy jasno określić, czego dotyczy cel i co chcemy osiągnąć. Powinien on być przedstawiony w sposób konkretny i jednoznaczny, nie pozostawiając miejsca na dowolność interpretacji. Cele typu “będę więcej zarabiać” lub “będę się lepiej uczyć” nie są sprecyzowane. Nie posiadają szczegółowych informacji. W dobrym sformułowaniu celu pomogą poniższe pytania:
Co chcę osiągnąć?
Po co chcę to osiągnąć?
Jak chcę to osiągnąć?
M jak Mierzalny
Następną istotną cechą jest mierzalność celu. Powinien być on tak sformułowany, by można było zmierzyć stopień jego realizacji. Powinniśmy wiedzieć, kiedy proces dążenia do osiągnięcia celu ma się rozpocząć, przez jakie etapy powinien przebiegać oraz kiedy ma się zakończyć. Powinniśmy ustalić, po czym poznamy, że dany etap dobiegł końca, a nasza praca przyniosła konkretne rezultaty. Dzięki temu, że cel jest mierzalny, możemy sprawdzić, jak blisko jesteśmy jego realizacji. Przykładowo wyznaczając cel “pojechać do USA”, nie mamy możliwości śledzenia postępów jego realizacji. Inaczej będzie, gdy go sprecyzujemy, np. “uzbierać 10.000 zł na wyjazd do USA”. Teraz możemy łatwo określić jaką kwotę już mamy odłożoną, a ile jeszcze nam brakuje do wypełnienia celu.
>> Przeczytaj również: Career Monday: Bullet journal – jak zacząć dobrze planować
A jak Atrakcyjny
Ta cecha dobrego celu jest niezwykle istotna. Atrakcyjny cel to taki, który będzie wyzwaniem, a jego realizacja przyniesie wymierne korzyści. W określeniu atrakcyjności celu może pomóc poszukanie odpowiedzi na pytanie “dlaczego chce osiągnąć dany cel?”. Gdy cel jest dla nas interesującym wyzwaniem, satysfakcja z jego osiągnięcia oraz korzyści z niego płynące są większe. Przecież im więcej udaje nam się osiągnąć tym chętniej podejmujemy się działania.
R jak Realistyczny
Cel realistyczny to cel możliwy do realizacji. Oczywiście powinien być ambitny, ale nie nierealny. Najważniejsze jest określenie, czy posiadamy zasoby (czas, zasoby finansowe) na realizację tego celu. Jeśli nie mamy pieniędzy czy talentu, koniecznych do osiągnięcia sukcesu, możemy polec i zniechęcić się do dalszych prób. Nie znaczy to oczywiście, że nie warto sięgać po cele, które wydają się niemożliwe. Jest to jednak kierunkowskaz, aby realnie wyznaczać etapy działania i mądrze planować kolejne kroki.
T jak Terminowy
Każdy cel powinien mieć swoją datę realizacji. Cel bez daty realizacji można wykonać za rok albo można go rozciągnąć w nieskończoność, a w rezultacie nigdy go nie wypełnić. Najlepiej stworzyć harmonogram z datą rozpoczęcia i zakończenia realizacji celu. Warto również rozpisać początek i koniec poszczególnych etapów. Dzięki wyznaczaniu terminów nasze działanie jest skuteczne i kontrolowane. Taki system zwiększa mobilizację do działania i zapobiega wpadnięciu w pułapkę odkładania zadań na później.
Połowa osiągnięcia celu to jego prawidłowe wyznaczenie, powiedział Zig Zaglar. Formułowanie celu nie jest łatwą sztuką, ale z pewnością jest tego warte. Aby było skuteczne i owocne należy nauczyć się właściwie te cele kreować, a doskonale pomaga w tym metoda SMART.
